Communications aux colloques

Communications aux colloques

Đi tìm một mô hình nhà sinh thái cho môi trường sinh thái :
di sản & hiện đại hoá Phú Yên

Đi tìm một mô hình nhà sinh thái cho môi trường sinh thái :
di sản & hiện đại hoá Phú Yên

Kết luận


Để được hưởng một danh hiệu độc đáo và duy nhất, "Tỉnh sinh thái đầu tiên ở Việt Nam" và có thể trên cả thế giới, thì cũng phải lựa trọn mô hình phát triển đồng dạng, thích đáng. Đa dạng văn hóa và tộc người ở Phú Yên là một ưu điểm để thành lập một trụ sở tiếp đón khách có chất lượng : những lễ hội quanh năm của các dân tộc thiểu số cũng như trong cộng đồng người Việt có thể là những nơi đặc biệt để gặp gỡ, khám phá, trao đổi văn hóa giữa các du khách và người bản địa nếu khía cạnh thương mại không làm tổn thương ý nghiã này.

Đây không có ý là biến Phú Yên thành một tỉnh-bảo tàng mà người ta đến dòm ngó qua các cửa kính. Dự án này chỉ có ý nghiã nếu toàn dân trong tỉnh đều tham gia và có quyền định đoạt. Người ta có thể nghĩ tới một mô hình hợp tác giữa Tỉnh và Xã trong đó Tỉnh lo phần sinh thái về sửa chữa xây dựng và Xã lo phần giữ gìn bảo dưỡng môi trường (sông núi, rừng, đồng cỏ, đường xá, v.v.). Tỉnh lo phần đầu tư hạ tầng cơ sử và trao quyền quản lý cho cộng đồng địa phương, Xã. Sự hợp tác song phương này phải tôn trọng Hiến chương định hướng phát triển (cần phải soạn thảo), Hiến chương này sẽ quy định một phần là những giới hạn không được vượt qua về xây dựng, đầu tư, quản lý, tức là một số những quy tắc, và phần khác là những nghĩa vụ về mặt tinh thần cho tập thể cũng như cho tư nhân về tình nguyện. Đây thực là một thách thức cho một tỉnh đang định đoạt sao cho thế giới bên ngoài biết đến, trong một môi trường kinh tế khó khăn. Nhưng sự thử thách này đáng được lưu ý để chứng tỏ rằng còn có những con đường khác mà không phải tốn kém, tàn phá hiện hữu, nhưng ngược lại ít tốn kém, hòa hợp với di sản, truyền thống và hiện đại hơn. Xây cất một nhà máy thủy điện là một công trình nặng nề, đầu tư cao, và quy hoạch có thể làm tổn thương đến hệ sinh thái, hay phải chuyển cư các cộng đồng con người đă gắn bó với đất nước, xứ sở, đi nơi khác, để có một kết quả mà các pa nô mặt trời hay các hệ thống năng lượng nhẹ khác có thể cung cấp với giá rẻ hơn mà tránh được những đảo lộn quy hoạch rắc rối. Tức là lựa trọn một cách hiển nhiên theo lý trí thay vì lầm vào điều nghịch lý đối với trách nhiệm tập thể, đối với các thế hệ sau. Sự thách thức là sao thắng cuộc cho mọi người chứ không phải giành được một hợp đồng có một không hai trong thế kỷ để chỉ một vài người được hưởng. Người Việt ở nông thôn cũng như các dân tộc khác trong vùng đều có tinh thần đoàn kết tập thể, sự đoàn kết giữa các dân tộc có thể đưa Phú Yên lên mà không sợ mất bản chất linh hồn. Sự thực thi dự án bị ràng buộc bởi nhiều điều kiện nhưng những điều kiện đó không có chức năng làm cản trở sự hình thành của dự án mà chỉ là những biện pháp phòng xa những điều phi lý, những thái độ vô trách nhiệm hay thả nổi. Chỉ với cái giá đó Phú Yên mới dám nhìn Đông Tan, những làng sinh thái, những khu tập thể sinh thái được thành lập ở Châu Âu, ở châu Mỹ La Tinh mà không hổ thẹn.

---

Sommaire de la rubrique

Haut de page